4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamında Süreli Fesih ve İş Arama İzni

Süreli Fesih, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde “belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi…” olarak düzenlenmiştir. 
✓ İş sözleşmeleri; 
➢ İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 2 hafta sonra, 
➢ İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 4 hafta sonra, 
➢ İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 6 hafta sonra, 
➢ İşi 3 yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak 8 hafta sonra, feshedilmiş sayılır. 
Hükümde belirtilen fesih süreleri, fesih bildiriminin karşı tarafa ulaşması ile başlar. Fesih süresi içerisinde işçinin hakları devam eder. Ayrıca işçi işverene, işveren de işçiye karşı hükümlülüklerini yerine getirmeyi sürdürmelidir. 
✓ Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir. 
✓ Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. 
✓ İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. Bu durum sadece işveren için geçerli olup işçi bu haktan yararlanamaz. 
✓ İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21’inci maddesi hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. 
Kanunun; 18. maddesi feshin geçerli sebebe dayandırılmasını, 19. maddesi sözleşmenin feshinde usulü, 20. maddesi fesih bildirimine itiraz ve usulünü, 21. maddesi ise geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçlarını düzenlemektedir. 
✓ 18’inci maddenin birinci fıkrası uyarınca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21’inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. 
✓ Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir. 
✓ Bu maddeye göre ödenecek tazminatlar ile bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında 32’nci maddenin birinci fıkrasında yazılan ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur. 
İş arama izni, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre; 
✓ Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. 
✓ İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. 
✓ İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. 
✓ İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder. 
İşçinin sağlık nedeniyle iş göremezlik raporu alması durumunda, fesih bildirim süresi askıya alınır ve iş göremezlik süresinin sona ermesiyle birlikte süre kaldığı yerden işlemeye devam eder. 
Fesih bildirim süresinin bölünmezlik kuralı gereğince fesih bildirim süresinin tamamı ya süre olarak kullandırılır ya da bu süre karşılığında ihbar tazminatı ödenir. Ayrıca 4857 sayılı İş Kanunu’nun 59. maddesi hükmünce işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde 17’nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27’nci madde gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez. Ancak işçi tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde ve işçinin talebi üzerine fesih bildirim süresi ile yıllık ücretli izin süreleri iç içe girebilir.