5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI İLE 5434 SAYILI DEVLET MEMURLARIKANUNA GÖRE CENAZE ÖDENEĞİ VEYA ÖLÜM YARDIMI

5510 Sayılı Kanun kapsamındaki Sigortalılara Cenaze ödeneği ödenmesi kanunun 37. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre , İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, - Sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken, - Kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken, ölen sigortalının hak sahiplerine verilmektedir. 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm primi bildirilmiş olanların hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi için ölüm tarihinde sigortalı olma şartı aranmayacaktır. 

4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmakta iken ölenlerin öncelikle görev yapmış oldukları Kurumlarıyla yazışma yapılmak suretiyle, hak sahiplerine ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödeme yapılıp yapılmadığı araştırılacak olup, ödeme yapılmaması halinde cenaze ödeneği ödenecek, ödeme yapılmış ise, Kurum tarafından cenaze ödeneği ödenmeyecektir. Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilecektir. Cenaze ödeneğinin eş dışında çocuklarına, ana babasına veya kardeşlerine ödenmesinde, bunlardan herhangi birinin müracaatı yeterli kabul edilerek cenaze ödeneği çocuklarına, çocuklarının olmaması halinde ana/babasına, bunlar da olmaması halinde kardeşlerine eşit olarak paylaştırılarak ödenecektir. Ödeneğin sayılan kişilere ödenememesi halinde cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, cenaze ödeneği tutarını (2025 yılı için 4.888 Tl. geçmemek üzere belgelere dayanan tutar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenecektir. Cenaze ödeneği için, hak sahiplerince Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile Kuruma başvurulması şartı aranacak olup, ayrıca dilekçe istenmeyecektir. Hak sahiplerine aylık bağlama koşullarının oluşmaması veya cenazenin eş, çocuk, ana/baba veya kardeşler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması halinde dilekçe ile yapılan müracaatlar kabul edilecektir. Sigortalının ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse, Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir belgenin (defin ruhsatı, ölüm tutanağı…vs.) Kuruma verilmesi gerekmektedir. Cenaze ödeneği, Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden (2025 yılı için 4.888. TL) ödenecektir. 

Hak sahiplerine ölüme bağlı toptan ödeme yapılmış olması, cenaze ödeneği ödenmesine engel teşkil etmeyecektir. Ancak, yaşlılık toptan ödemesi yapılmış olan sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine cenaze ödeneği ödenmesi mümkün olmayacaktır.

5434 SAYILI KANUNA GÖRE ÖLÜM YARDIMI

Ölüm Yardımı Kimlere Ödenir

Kanun kapsamında emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı almakta iken ölenlerin

ölüm yardımı,

a) Emeklinin sağlığında verdiği beyannamede gösterdiği kimseye,

b) Beyanname vermemiş ise eşine,

c) Eşi yoksa çocuklarına,

ç) Eşi ve çocukları yoksa ana ve babasına,

d) Ana ve babası da yoksa kardeşlerine,

e) Kardeşleri de yoksa yapılacak ölüm yardımı tutarını geçmemek üzere, fatura tutarı kadar masrafları kendilerinin yaptığını belgeleyenlere ödenecektir. Bu şekilde 3. kişilere yapılacak ödemelerde aksine herhangi bir başvuru, bilgi ya da beyan bulunmadığı sürece, başka bir onay ya da belge talep edilmeyecektir.

Diğer taraftan, Türk Medeni Kanununun 48 inci maddesinde yer alan “Tüzel kişiler, cins, yaş, hısımlık gibi yaradılış gereği insana özgü niteliklere bağlı olanlar dışındaki bütün haklara ve borçlara ehildirler.” hükmü uyarınca, vefatlarında ölüm yardımı tutarının gerçek veya tüzel kişiye/kişilere ödenmesi yönünde yazılı beyanları bulunanların, ölüm yardımı tutarının beyanda bulunduğu gerçek

veya tüzel kişiye/kişilere ödenecektir.

Kanunun mülga 53 üncü maddesine 6741 sayılı Kanunla eklenen fıkra hükmüne istinaden malullük aylığı almakta olanların Ekim 2008 tarihinden sonra vefatları halinde de, Kanunun mülga ek 4 üncü maddesi hükmüne göre, ölüm yardımı olarak ödenecektir. Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı almakta iken, gaipliğine karar verilenlerden dolayı ölüm yardımı ödenmeyecektir.

Dul ve yetim aylığı almakta iken vefat edenlerden dolayı ölüm yardımı ödemesi

yapılmayacaktır.

Ayrıca, emekli aylığı alanlardan, 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında çalışmaya başlamaları nedeniyle 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca aylıkları kesilen ve 4/1-(a) bendi kapsamında çalışmakta iken ölenlerden dolayı ölüm yardımı ödenmeyecektir. Yine 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi gereğince aylıkları kesilmeksizin 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalılığı devam edenlerin görevleri sırasında vefat halinde de ölüm yardımı

ödenmeyecektir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği görevinde bulunanların ölümleri halinde 3671 sayılı Kanunun 7 inci maddesi uyarınca ölüm yardımı Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden yapıldığından Kurumumuzca ayrıca ölüm yardımı ödemesi yapılmayacaktır. Ancak, dışarıdan bakanlık yapanların ölümleri halinde Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden ölüm yardımı

yapılmadığından Kurumumuzca ölüm yardımı yapılacaktır.

Ölüm Yardımının Hesaplanması

Kanunun mülga ek 4 üncü maddesi uyarınca, emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alanların ölümü halinde, almakta olduğu emekli aylığının (harp malullüğü zammı hariç) bir aylık tutarı yardım olarak ödenecek olup, yapılacak yardımın miktarı en alt derecedeki Devlet memuruna 4598 sayılı Kanunun 7 inci maddesinin (c) fıkrası gereğince yapılacak yardımından daha az olamayacaktır.

Devlet memurlarının ölümü halinde, 4598 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (c) fıkrası

uyarınca ölüm yardımı ödeneği verilmekte iken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun yürürlüğe girmesi üzerine ölüm yardımı ödeneği, 657 sayılı Kanuna göre ödenmeye başlamış olup, 657 sayılı Kanunun “Ölüm Yardımı Ödeneği (Ek-6) ” başlıklı 208 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında, ölüm yardımı ödeneği verilmektedir.

Buna göre, harp malullüğü zammı ile makam, temsil, görev ve kadrosuzluk tazminatları hariç ilgiliye ödenmekte olan aylık ile en yüksek Devlet memuru (Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı yeni adı Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği aylığının (ek gösterge dahil) iki katı üzerinden hesap edilecek tutar mukayese edilmek suretiyle, yüksek olan tutar ölüm yardımı olarak ödenecektir.

Ölüm Yardımı = 9500(1500+8000) x Katsayı x 2  Yapılacak olan bu ödeme, emeklinin görev yapmış olduğu en son kurumundan iki ay içinde ve faturası karşılığında tahsil edilecektir.

Ölüm Yardımı = Ölüm Yardımına esas alınacak tutar hesabında 

Ölüm yardım 2025 yılında esas alınacak katsayı Hazine ve Maliye Bakanlığının 06 Ocak ve 3675668 sayılı yazısında ki 3 Nolu genelgesine göre katsayı (1.012556) olarak belirlendiğinden 9500*(1.012556)*2= 19.238 Tl. olarak belirlenmiştir. Bu rakam Milletvekilinin vefatı halinde 115.431 Tl. Emekli Millet vekilinin vefatı halinde ise 57.715 Tl. olarak ödenecektir.

SONUÇ = 

2025 Yılı İçin Cenaze Ödeneği veya Ölüm Yardımı

5510 Sayılı Kanun kapsamındakiler için  =       4.888 TL

Devlet Memurları için                                =    19.238 TL

Milletvekilleri için                                       =   115.431 TL

Emekli Milletvekilleri için                          =      57.715 TL