Çalışma hayatında sahte diploma
Çalışma hayatında iş bulmak her geçen gün zor oluyor. Küresel pazarların rekabetçi olması, nitelikli iş gücüne olan talebi artırmıştır. Türkiye’de birçok işyeri diplomalara kalite güvence adına önem vermektedir. Bu diplomalar, üniversite, meslek yüksek okulu, meslek liseleri, çıraklık, kalfalık okulları, mesleki yeterlilik kanununa göre sertifikaları sıralayabiliriz. İş arayanların mesleki yeterliliğini tanıtan diplomalar/sertifikalar, işe girme esnasında asıllarını noter onaylatmanız ya da fotokopilerini getirdiğinizde asıllarını görerek aslı gibidir ya da e devletten barkotlu çıktılar işveren tarafından özlük dosyanıza konulur. Günümüzde hızla gelişen teknolojiler, e-yapay zekâ, bilgisayar ortamında hazırlanan sahte diploma ve sertifikalarla işe girmek, işverenleri aldatma yolu seçilebilir.
Örnek:
Kimya Meslek Lisesi Mezunu bir kişinin sahte iki yıllık meslek yüksek okulu diploması ile tekniker unvanı alarak işvereni kandırması.
Örnek:
Bilgisayarı rahatça kullanan bir kişinin sistem analisti olmadığı halde bununla ilgili eğitimi yoksa sahte diploma ya da sertifika ile kendini bilgisayar sistem analisti diyerek işvereni aldatması. Sahte diplomalara sahip olanlar pratikte kazandıkları iş tecrübeleriyle mesleklerini rahatlıkla yapabilir, 4857/25 maddesi bu konuda Kıdem Tazminatı ödemeden iş akdi fesih riski de göz ardı edilemez.
4857/25. Maddesi işvereni haklı nedenle fesih aşağıda açıklanmıştır.
Ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmamasıdır. İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.(II/(a))
İŞVERENİ ALDATMAK!
Sahte diploma ve sertifika ile iş sözleşmesi yapılırken kendisinden olmayan mesleki kariyerine ait unvanları kullanması işvereni aldatmaktır. İşçinin işvereni yanıltmış olmasını bir fesih nedeni olarak kabul edebilmek için işçi tarafından beyan edilen gerçeğe aykırı hususların sözleşmenin esaslı noktalarına ilişkin olması gerekmektedir. Sözleşmenin esaslı noktaları, tarafların sözleşmeyi yaparlarken önem verdikleri hususlardır. İşçi, bu hususlardan biri hakkında gerçeğe uygun olmayan bilgiler vererek işvereni yanıltmakta, gerçeği bilseydi sözleşmeyi yapmayacak olan işverene güven vererek iş sözleşmesinin kurulmasını sağlamaktadır. İşçinin iş sözleşmesinin esaslı unsurları üzerinde olmak kaydıyla bazı konularda işvereni aldatmasının işyerinde olumsuzluklara yol açmaması halinde ise bu durum geçerli fesih nedeni kabul edilmektedir.
HAKLI FESİH KURALI İŞLER!
İşverenler bu konuda haklı fesih yapması için; işin niteliklerine göre iş sözleşmesi kurmadan önce çalıştıracakları kişileri işin niteliklerine göre test etmelidir. Diplomalarının o işin niteliklerine uygun olup olmadığını belirlemelidirler. Piyasada sahte diploma ve sertifikaların çok olduğundan, mezun oldukları okulları ile iletişime geçerek en azından deneme sürelerinde iş akitlerini sonlandırma yolu seçebilirler. İşe alım süresince iş başvuru formlarında bu hususlara dikkat etmeleri gerekiyor.
MAHKEME SÜREÇLER!
Ceza hukukunda evrakta sahtecilik suçu da işlenmiştir. Bununla ilgili yargılanma aşamaları, ceza alma riski de oldukça yüksektir.
ÖDENEN ÜCRETLER GERİ ALINIR MI?
Yargı kararlarında bu konuda; sahte belge ile işe girilmesi halinde işverene haklı nedenle fesih imkânı sunar, hizmet akdi ile ödenen ücretlerin iadesi söz konusu olmaz, SGK 4/a kayıtları da iptal edilmez.
https://www.egetelgraf.com/calisma-hayatinda-sahte-diploma
