DOĞUM SONRASI YARIM ÇALIŞMA
İş Kanunu’nun 74. Maddesinde Analık Halinde Çalışma ve Süt İzni Düzenlenmiştir. Bu maddeyi özetlersek;
- Kadın işçiye doğumdan önce ve doğumdan sonra 8 hafta toplamda 16 haftalık süre içerisinde çalıştırılmamaları esastır.
- Çoğul gebelikte doğum öncesi sekiz haftalık izne iki hafta daha eklenir.
- Sağlık durumu uygun ise Doktor onayı ile doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışabilir.
- 37. Haftaya kadar çalışan kadın işçinin kullanmadığı 5 haftalık izin doğum sonrasına eklenir.
- Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde doğum sonrası kullanılmayan süreler babaya aktarılır.
- 3 Yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hali izni kullandırılır.
- Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. (Yarım çalışma döneminde İş Kanunu’nun 75. Maddesinde belirtilen süt iznine ait hükümler uygulanmaz. Ancak yarım çalışmanın bitmesi sonrasında çocuk 1 yaşını tamamlayana kadar süt izni verilmesi gerekir. (Kadın işçinin çalışmaya başlaması ve fiilen çalıştığı günler için))
Kadın işçiye 74. Maddede tanınan haklar işverenin inisiyatifinde değildir. Bu nedenle işveren doğum öncesi ve sonrası izinleri vermek zorundadır.
ANALIK İZNİNİN BİTMESİNİN ARDINDAN
Kadın İşçinin Yarım Çalışma Hakkı
Analık izninin bitmesinin ardından kadın işçi ücretsiz izin veya yarım çalışma iznini kullanabilir. Bu yazımızda yarım çalışma iznini ele alacağız.
Şartlar:
(İstekleri halinde)
- Kadın işçiye veya (Çocuğun yaşaması şartıyla)
- 3 Yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçiye (Çocuğun evlat edinildiği sırada 3. Yaşından küçük olması yeterli, işlemlerin yapıldığı sırada 3. Yaşını doldurması bu hakkın kullanılmasını engellemez. )
- Doğumda 60 Gün
- İkinci Doğumda 120 Gün
- Sonraki doğumlarda 180 Gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.
- Çoğul gebelikte sürelere 30’ar gün eklenir.
- Çocuğun engelli doğması halinde ise 360 gün olarak kullanılır.
Bu hak sadece İş Kanunu’na tabi çalışanlara değil diğer kanun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi için uygulanır.
TALEP
İş Kanunu’nda kadın işçinin ne zamana kadar işverene başvurması gerektiği ile ilgili hüküm bulunmamakla birlikte analık izni bitiminden itibaren 30 gün içerisinde işverene başvurmalıdır.
Gene aynı şekilde kadın veya erkek işçinin de evlat edinmesi durumunda 30 günlük süre evlat edinme tarihinden itibaren başlar.
ÜCRET
İşçinin haftalık çalışma süresinin yarısı kadar işyerinde çalışacak diğer yarısında ise çalışmayacak olması durumu nedeniyle ücreti nasıl ödenecek
İşçinin işyerinde çalıştığı sürenin ücreti işverence karşılanacak, çalışmadığı süreler de İŞKUR tarafından karşılanacaktır.
BAŞVURU
Kadın işçi analık izni bitiminden itibaren 30 gün içerisinde elektronik ortamda veya en yakın İŞKUR birimine başvurabilir.
Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılmaktadır.
İşçinin doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvurması gerekir.
