Geriye yönelik düzenlenen bildirgelerin işverene maliyeti ne olur?

Sosyal güvenlik mevzuatına göre yasal verilme süresinin sona erdiği tarihi izleyen üç aylık süre geçirildikten sonra verilen asıl veya ek nitelikteki beyannameler, doğruluğu sosyal güvenlik denetmenlerince yapılacak incelemeler sonrasında tespit edildiği takdirde işleme alınmaktadır.

Bu bakımdan, geriye yönelik düzenlenecek işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin kağıt ortamında; 2025/Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarına yılına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin MUHSGK uygulaması üzerinden kanun numarası (0), belge mahiyeti ek, Tahakkuk Nedeni “(B) Yasal Süresi Dışında Verilmiş APHB” seçeneği işaretlenerek yahut kağıt ortamında aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenerek, durumu açıklayan bir dilekçe ekinde işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine verilmesi gerekiyor.

Ardından söz konusu belgeler doğruluğu işyeri kayıtlarından incelenmek üzere sosyal güvenlik denetmenine intikal ettirilecektir.

…

Sosyal güvenlik denetmenince bildirgelerin düzenlendiği dönemlere ilişkin yevmiye defterinin, yevmiye defterine kaydedilen gelir ve gider belgelerinin, ücret ödeme bordrolarının / ücret hesap pusulalarının ve muhtasar beyannamelerin 15 günlük süre içinde incelemeye ibrazı istenilerek, süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin doğruluğu işyeri kayıtlarıyla kontrol edilir. Gerekirse aynı sürelerde çalışmış diğer sigortalıların ifadelerine başvurularak, çevre soruşturması da yapılarak geriye yönelik verilen belgelerin işleme alınıp alınmayacağına karar verilir.

Yapılan incelemeler sonucunda geriye yönelik verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin işleme alınmasına karar verilmesine rağmen,

• Sigortalının ücretlerinin işyeri kayıtlarına intikal ettirilmediğinin tespiti halinde her bir ay için kayıt geçersizliğinden dolayı asgari ücret/2,
• Ücret bordroları Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine uygun düzenlenmemiş ise her bir ay için asgari ücret/2,
• İşe giriş bildirgesinin süresi dışında verilmesinden dolayı 1 asgari ücret,
• APHB’nin süresi dışında verilmesi nedeniyle (belgenin ek nitelikte olduğu düşünüldüğünde) her bir ay için asgari ücret/8,
• İşten ayrılış bildirgesinin süresi dışında verilmesinden dolayı asgari ücret/10,

Tutarında idari para cezasına maruz kalınacaktır.

…

Ayrıca geriye yönelik düzenlenen APHB’lerden dolayı tahakkuk edecek primlerin de ödeme vadesinin sona erdiği tarihten tahsil tarihine kadar hesaplanacak gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerekecektir.

Yapılacak incelemelerde sigortalının prime esas kazancının aylık prim ve hizmet belgesinde beyan edilen kazançtan fazla olduğunun tespiti halinde ise süresi dışında verilmiş APHB’lerden dolayı uygulanacak ceza tutarı asgari ücret/8 değil, bilanço esasına göre defter tutuluyor ise 1 asgari ücret olacağından geriye yönelik yapılacak bildirimlerde sigortalının prime esas kazancının doğru bildirilmesi önem arz etmektedir.

Sigortalının 2025/Ocak ila Nisan dönemleri arasında ve asgari ücret karşılığı çalıştığını düşündüğümüzde, 2025 yılında geçerli olan brüt asgari ücret üzerinden:

• İşçilikle ilgili giderlerin işyeri kayıtlarına işlenmemiş olması halinde 26.005,50 / 2 X 4 ay= 52.011,00 TL
• Ücret ödeme bordrolarının Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğe uygun düzenlenmemiş olması halinde 26.005,50 / 2 X 4 ay= 52.011,00 TL
• İşe giriş bildirgesinin süresi dışında verilmesinden dolayı 26.005,00 TL
• APHB’lerin süresi dışında verilmesinden dolayı 26.005,50 / 8 X 4 ay = 13.002,00 TL
• İşten ayrılış bildirgesinin süresi dışında verilmesinden dolayı 26.005,50 / 10 = 2.600,00 TL

olmak üzere toplam 145.629,00 TL idari para cezası uygulanacaktır. Tebliğ edilecek idari para cezasının 15 günlük süre içinde ödenmesi halinde 1/4 oranında (145.629,00 /4 = 36.407,25 TL) peşin ödeme indirimi uygulanarak ödenecek ceza tutarı 145.629,00 - 36.407,25=109.221,75 TL’ye düşecektir. İşyeri kayıtlarının ve ücret bordrolarının usulüne uygun düzenlenmiş olması halinde ise 52.011,00 + 52.011,00 TL tutarında ceza uygulanmaksızın 26.005,00 + 13.002,00 + 2.600,00 = 41.607,00 TL tutarında idari para cezasıyla karşılaşılacaktır.

Ayrıca asgari ücret karşılığı çalışan sigortalının 4 aylık süreye ilişkin sigorta priminin aylık tutarı:

• 26.005,50 X 37,75 / 100 = 9.817,08 TL olacağından, 4 aylık süreye ilişkin ödenecek toplam prim aslı 9.817,08 X 4 ay = 39.628,32 TL olacaktır.
• 2025/Ocak ila Nisan aylarına 39.268,32 TL tutarındaki prim tutarının 31/10/2025 tarihinde ödeneceği düşünüldüğünde 12.701,88 TL gecikme zammıyla birlikte 39.268,32 + 12.701,88 = 51.970,20 TL olarak ödenmesi gerekecektir.

…

Yukarıda belirtilen idari para cezaları geriye yönelik yapılan bildirimlerin 2025 yılına ilişkin olması nedeniyle 2025 yılında belirlenen asgari ücret (26.005,50 TL) esas alınarak hesaplanmış olup, geriye yönelik düzenlenen belgeler ile geçersiz kabul edilen işyeri kayıtları ile ücret bordrolarının 2024 veya önceki bir yıla ilişkin olması halinde uygulanacak idari para cezasının hesabında ilgili aylarda belirlenmiş olan brüt asgari ücret esas alınacaktır.

Ayrıca, işverenlerin kendiliğinden geriye yönelik olarak yapacakları bildirimlere istinaden asgari ücret desteğinin ve prim teşviklerinin geri alınması veya teşvik ve desteklerden yasaklanması söz konusu olmayacaktır.