İşçi ve işveren desteği ile kayıtdışı

Ülkemizde kayıt dışı alanında çalışma ekonomisi anabilim dalında uzmanlarca akademik alanda araştırmalar yapıldığında ciltler dolusu yazı, bilimsel makale, bildiri, akademik tablolar ve de önerilerle karşı karşıya kalınır. Kayıt dışılığın altında yatan gerçeklerin başında;

Sosyal Güvenlik,

İş hukuku bilincine sahip olmamamızdan kaynaklanır. Bunun başlıca nedeni çalışma hayatını öğrenmeye istekli olmamaktır. Ne zaman öğrenmeye ihtiyaç duyarız. İşten çıkarılınca, iş kazası ya da meslek hastalığına mağdur olduğumuzda, hastalanınca, emeklilik için gerekli süreler yaklaştığında, düşük emekli aylığı ve gelirler. İş arayanlar genel de işsiz olup ihtiyaç sahibi, işveren ise sermaye ve yatırımı temsil eder.

İşçi emeğini satar (Üretime katkı sağlar)

İşçiler Mavi Yaka (Bedeni ve üretim gücü)

Beyaz Yaka (İdari ve formenler)

Altın Yaka(CEO ve beyin takımı üst yöneticiler)

İşveren işletmeleri kuran, sermayesi olan çalışanlarla akit yapan, onları işe alan, işten çıkaran kişilerdir. İşveren vekilleri de beyaz yakalılardan olur. Mavi yakalıdan nadir olduğu görense de artık küreselleşen sermaye yapısında altın yakalılar işveren adına hareket eder. Çalışma ekonomisinde maliyeti belirleyen en önemli girdiler içinde işçilik giderleri yer alır, bunun içinde yatırım sahibi girdi maliyetini düşürme adına ucuz işçiliğe yönelir.

NELER TETİKLER?

Çalışma Hayatında kayıt dışılığın yansıması;

a)Sosyal Güvenlik Sistemini

b)Çalışma Hayatını Düzenleyen Özel Hukuk kurallarını tanımamak.

KAYIT DIŞILIĞI BELİRLEYEN GRUPLAR

Türkiye’de kayıt dışı istihdam konusunu bakıldığında, karsımıza iki ana unsur çıkar.

1.İşçinin kendi iradesi doğrultusunda çalışmayı gerçekleştirmesi,

2.İşveren tarafından kayıt dışı çalıştırılmasıdır.

SOSYAL GÜVENLİK DÜNYASI

1.SGK Bildirilmeyenler(Beyan edilmeyenler),

2. Çalışma Günlerinin Eksik Bildirimi(Hileli Bildirim),

3.Gerçek Ücretlerin APHB /MUHSGK gösterilmemesi.(Genelde elden maaş alma gibi)

İKİNCİ İŞ YAPANLAR

Bir başka işyerinde çalıştığı için o işyerinde kayıt altında olduğundan, ikinci ek iş yaptığında sigortasız çalışmayı tercih ederek kayıt dışılığı tetikler.

DENEME SÜRESİ

Bu alanda yapılan araştırmalarda çalışanlar arasında en çok kabullenilen süreç deneme süresinde SGK tabi çalışmamaktır. İşveren işçiye psikolojik baskı uygulayarak en az 2 ay en fazla 6 ay kadar sigortasız çalışmaya zorluyor. Hangi amaçla olursa olsun işçi iş akdi anlaşması yapıldığı andan itibaren SGK kapsamına girmesi gerekir. Bunun altında yatan ana neden ise piyasa kanununu etkisinde olan işverenler, işçinin bilinçli olmamasından yararlanarak bu metoda başvuruyor. Kısmi zamanlı çalışmalarda genel de öğrenci, emekli, ev kadınları çalışmaya zorlanarak kayıt dışılık tetikleniyor. Yabancı işçiler, işsizlik maaşı alıp da bu sürede çalışanlar, işten ayrılıp 100 gün boyunca sağlık hizmeti alanlar, çocuk işçiler de oluşturmaktadır.

KADIN İŞÇİLER

Sosyal güvenlik anlamında kadın çalışanların kayıt dışılığını analiz ettiğimizde karşımıza aşağıdaki sonuçlar çıkıyor.

Eşi üzerinden sağlık yardımı alanlar,

Anne ya da baba üzerinden sağlık yardımı alanlar,

Dul aylığı alan kadınlar,

Yetim aylığı alan kız çocukları,

Ev içinde üretime katılma,

Kırsal kesimde tarlalarda çalışıp kayıt altına girmeme

EMEKLİ İŞÇİLER

Genç emekliler kayıt dışılığı en çok tetikleyen unsurdur. Emekliler SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve Borsa/Banka Sandıklarından emekli aylığı aldıkları ve sağlık güvencesi olmaları nedeniyle sigortasız olarak çalışmayı kabul etmeleri.

YABANCI İŞÇİLER

Ülkemize vize sorunu olmadığı için Afrika, Balkan, Orta Doğu, Rusya üzerinden yabancı ülkelerden kaçak göçmenler çalışmaya gelmektedir. Türkiye’yi tercih etmeleri Avrupa’ya geçiş aşamasında ülkemizde bir müddet kalarak para biriktiriyorlar. Ucuz işçilik anlamından prosedürlere uymadan bu kişiler çalıştırılıyorlar.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ

İşsizlik ödeneği 2002 yılından itibaren ülkemizde uygulamaya başladığından dolayı 6 ay 8ay 10 ay üzerinden verildiğinden bu sürelerde çalışanlar kayıt dışı olarak çalışmayı sürdürüyorlar. Bu işçiler sağlık hizmeti aldıkları için kayıt dışılığı da kabullenerek ucuz işçi olarak çalıştırılıyorlar.

ÇOCUK İŞÇİLER

Ülkemizde esnaf ve küçük işletmelerde, tarımsal sektörde, ara iş gücü anlamında çırak kavramında yetişme çağındaki çocuklar ucuz işgücü olarak kayıt dışı çalışan olarak görülmektedir.

DUL VE YETİM AYLIĞI

Anne ya da babası üzerinden yetim aylığı alanlar, yetim aylıkları kesilmemesi adına kayıt dışı çalışıyor. Bununla ilgili iyileştirici düzenleme olsa da bu anlayış devam ediyor. Anlaşmalı boşanan yetim kız çocuklarının kayıt dışı kapsamında çalışmalar.

OLUMSUZ ETKİSİ

İşçiler özellikle sigortasız çalışmanın ileride emekli olacakları hayatı erteledikleri gibi, ölümleri halinde hak sahiplerini de yoksulluğa mahkum ettiklerini unutmamalıdır. (Gelir de dahil olmak üzere) İşverenlerde her kayıt dışı çalıştırdıkları işçi ile kamu maliyesini zarara uğratarak, ülke gelirlerini zarara uğratır, sigortalı işçi çalıştırmaları halinde sadece çalışanlarını değil kendi işyerlerini de güvenceye aldıklarını unutmamalıdır.

KISA VE ÖZ ÖZETİ;

İŞÇİ VE İŞVEREN BİRLİKTELİĞİYLE HER DAİM KAZANAN TARAF ÜLKE EKONOMİSİ OLACAKTIR.
https://www.egetelgraf.com/isci-ve-isveren-destegi-ile-kayitdisi