İşverenin Sigorta Primini Eksik Ödemesi Fesih Sebebidir

İşverenler, çalışanların ücretlerini kanunda yer verildiği usule uygun şekilde ödemek zorundadır. Bunun yanı sıra SGK’ya yapılan bildirimlerin de işçinin gerçek ücreti olması gerekmektedir.

Daha düşük sigorta primi ve vergi ödemek için işçinin gerçek ücretinden değil de asgari ücret veya asgari ücrete yakın yapılan bildirimler sigortalıların çalışma hayatının sonunda hak kazanacakları emekli aylıklarının tutarını etkilemektedir.

Daha az vergi veya sigorta primi ödemek için çalışan bordroları gerçeğe aykırı hazırlanabilmektedir. Örneğin işçi net 30.000 TL ücret alırken sigorta primine esas kazancı brüt asgari ücret olarak belirtilip bu tutar üzerinden SGK ve gelir ile damga vergisi kesintileri yapıldığı uygulamada sıkça görülen bir sorundur.

Yerleşik içtihatlar, işçinin sigorta primine esas kazancının düşük gösterilmesi konuda işçinin gerçek ücretinin tespiti için içinin kıdemi, unvanı, yaptığı iş, işyerinin özellikleri ile emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususların dikkate alınarak karar verilmesi doğrultusundadır. Bu unsurların yanı sıra tanık beyanları da işçinin gerçek ücretinin tespiti açısından önemlidir.

İşçinin sigorta primlerinin gerçeğe aykırı şekilde bildirildiği yönündeki iddialarında mahkeme bu unsurları gözeterek karar vermektedir.

İşçinin Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması Haklı Fesih Sebebidir

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/II-e maddesi uyarınca işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse işçi iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshedebilir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2017/19308 sayılı kararında; “Davacının sigorta primlerinin eksik ödenmesi işçiye 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/2 (e) maddesi uyarınca haklı fesih imkanı vermektedir” denilmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2018/12077  sayılı kararında; “Dosya kapsamından ve dinlenen tanık beyanlarından davacının mazeret izinlerinin birer gün yıllık izinden düşürüldüğü, davacının öğlen tatili kullanmadığı ve davacının ücretinin brüt 1.234,52 TL olmasına rağmen brüt 978,60 TL olarak bildirdiği ve primlerinin eksik ödendiği sabittir. Bu durumda işçinin iş ilişkisini sürdürmesi beklenemez. Fesih haklı nedene dayandığından kıdem tazminatının kabulü yerine reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir” denilmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin emsal teşkil eden 2010/74 sayılı kararında ise; “İşçinin sigorta primlerinin hiç yatırılmaması veya eksik bildirilmesi işçinin sosyal güvenlik hakkını ilgilendiren bir durum olsa da Dairemizin 1475 sayılı Yasa döneminde istikrar kazanmış olan görüşü 4857 sayılı İş Kanunu döneminde de devam etmekte olup, sigorta primlerinin hiç yatırılmaması, eksik yatırılması veya düşük ücretten yatırılması hallerinde de işçinin haklı fesih imkanı vardır” denilmiştir.

İşçinin ücretinin düşük gösterilerek adına eksik sigorta primi ödenmesi durumunda yukarıda yer alan kararlarda da görüleceği üzere işçinin iş ilişkisini sürdürmesi beklenemeyecek olup haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanarak kıdem tazminatına hak kazanacağı açıktır.

Son 2 Ay Primlerin Doğru Ödenmesi Haklı Nedenle Feshe Engel Değildir

Çalışanın sigorta primlerinin son 2 ay haricinde eksik ödendiği bir davada Yargıtay 9. Hukuk Dairesi; “İşçinin gerçek ücreti yerine düşük ücretten sigorta priminin yatırılması bu anlamda haklı fesih imkanı verdiğinden davacı işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği kabul edilmeli ve kıdem tazminatı talebi hüküm altına alınmalıdır. Son 2 ay için gerçek ücret üzerinden primlerin ödenmiş olması önceki dönemler için sosyal güvenlik haklarını olumsuz etkilediğinden işçinin haklı fesih imkanının temadi ettiği ve feshin İş Kanunun 26. maddesindeki hak düşürücü süreden etkilenmediği kabul edilmelidir.”  (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2017/14099 E.,  2020/2109 K.) şeklinde verdiği karar ile son 2 ay için gerçek ücret üzerinden prim ödenmesinin işçinin haklı fesih hakkı için hak düşürücü süreye engel olmayacağı belirtilmiştir.

Özetle çalışanlar adına ödenen sigorta primleri, sosyal güvenlik haklarını yani emeklilikte alacakları aylığı belirlediği için işverenlerce daha düşük prim ve vergi ödeme adına yapılan gerçeğe aykırı bildirimler işçi açısından haklı fesih sebebidir.