Sigara yasaklarına işyerinde uyulmalı!

İş yerlerinde çalışanlar açısından tiryakilik çoğu zaman karşılarına birer yaptırım olarak çıkmaktadır. Sigara alışkanlığı olmayanların sigara ve diğer tütün mamulleri zararlarından korunması, yeni nesillerde sigara alışkanlığının meydana gelmemesi bakımından “5727 sayılı Tütün ve Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişlik Yapılması Hakkında Yasa çıkarılmış 19.01.2008 tarihinde Resmi Gazete”de yayınlanarak 19.05.2008 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.

Sigara içilebilir, zamanlarda belirli alanlarda çalışanlara bu hakları verilmeye başladılar. Çalışma saatini aksatmayacak şekilde yasa ile belirlenmiş ara dinlenme saatlerinde kullanılır. Süreler iş sözleşmeleri ve toplu sözleşme ile artabilir.

İşverenlerin sigara içme sürelerini belirlemede hukuki uygulamalara başvurabilir. Elektronik takip sistemleri işçiler kontrol altına almak, fiili çalışma süresinde ne kadar sigara molalarına çıktıkları rapor edilmesi gibi.

İşçiye sigara içmesinden dolayı uygulanacak olan cezalar, 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun’da yer almaktadır. 4207 Sayılı Kanun’un 5. maddesinin 1. fıkrasındaki hüküm uyarınca, 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun 39. maddesine göre 2025 yılı için bin 406 TL idari para cezası uygulanır.

Toplu iş sözleşmesinde veya bireysel iş sözleşmesinde işyerinde sigara içmenin yasak olduğu belirtilmiş olup, bu yasağa aykırılık halinde bir takım cezaların uygulanacağı yazılırsa, bu yasağa uymayan işçiye öngörülen cezalar uygulanabilecektir. Öngörülecek cezalar disiplin cezaları yanında ücretten kesme cezası da verilebilinir. İşveren yönetim hakkı çerçevesinde işyerindeki kuralları belirlerken, işyerinde sigara içilip içilemeyeceği ya da nerelerden sigara içilebileceğinin belirlenmesidir.

İŞ GÜVENLİĞİ ANLAMINDA!

İşin niteliği ve iş güvenliğini etkilemediği sürece işe girerken sigara içilmesi hususunda yasak getirilmesi ayrımcılık nedeni olur, bu yüzden işyeri sigara anlamında hem çevresine hem de ekonomik anlamda işyerine zarar vermesi halinde bu yasak sürdürülebilir. Örnek, parlayıcı ve patlayıcı madde imal edilen işyerlerinde, çabuk tutuşan malzemelerle imalat yapan işyerlerinde, kimyasal alanlarda, petrol türevli işyerlerinde bu yasaklar sürekli olabilir.
İşyerlerinde gerek iş sözleşmelerinde gerekse işyeri iç yönetmeliklerinde bu konu ele alınmalı, çalışanlara bilgi verilmesi hatta tebliğ edilmesi de gerekir.
İşverenler bu konuda işçiye yaptırım yapmadan önce sınırları belirlemesinde fayda var.

a.) İşyerinde sigara içilen ya da içilmemesi gereken alanların belirlenmesi gerekir.
b.) Tehlikeli alanlarda yasaklanmalı, diğer alanlar belirli ölçülerde sigara içme alanı olabilir.
c.) Kapalı alanlarda sigara içme yasağına uyulması gerekir.

YASAKLARA UYMAYAN İŞÇİ

Belirtilen alanlarda sigara içme sürelerinizde hatırlatılmış, buna rağmen bu hakkınızı ihlal edecek şekilde kullanmanız halinde işveren iş akdi fesih öncesi uyarı, savunma alma hakkı vardır. Çalışma saatlerinde sigara içilemeyeceğine dair uyarılara rağmen işçi, çalışma saatlerinde sigara içmeyi tercih ederse, bu durumda tutanaklar devreye alınır.

HAKLI YA DA GEÇERLİ NEDENLE!

Haklı fesih de işçinin kıdem, ihbar tazminatı ve işe iade davaları ortadan kalkar, geçerli nedenle fesih de ise kıdem, ihbar tazminatı ve işe iade ortaya çıkabilir.

Örnek:
İşyerinde operatör olarak görev yapan ve gece vardiyasında çalışan davacı işçinin çay molasında kapalı ortamda sigara içtiği, açık alanda içmesi gerektiğini işverenin diğer işçileri tarafından söylenmesi üzerine buna aldırmadığı, buna göre işçinin uyarılara rağmen disiplinsiz davrandığı, bu davranışının işyerinde olumsuzluklara yol açtığı, işyerinde kurallara uymayan ve disiplinsiz davranan davacı ile iş ilişkisinin sürdürülmesi olanağının kalmadığını belirtilerek iş sözleşmesinin geçerli nedenle fesih edilebileceğini belirtmiştir.

Örnek:
İşçi bir petrol istasyonunda ya da patlayıcı maddeler imal edilen işyerinde çalışıyorsa bu işçilerin iş sözleşmeleri haklı olarak işveren tarafından fesih edilebilir. İşyerinin güvenliğini sigara içme nedeniyle tehlikeye sokan işçilerin bu nedenden dolayı işten çıkarılmaların da ihbar ve kıdem tazminatı ödenmeyebilir.

Örnek:
Davacının çalıştığı işyeri bir kağıt fabrikası olup yangına çok elverişli bir konumu olduğu tartışmasızdır. Ayrıca davacı 2003 ve 2005 tarihli taahhütnamelerle işyerinde sigara içmeyeceğini taahhüt etmiştir. Yani işverence gerekli uyarılar yapılmıştır. Bütün bu olgular karşısında davacının eylemi 4857 sayılı İ.K’nın 25/II-ı bendinde düzenlenen işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi bendine uyduğundan kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi bozma nedenidir.

Örnek:
İşçi çalışırken makinenin arkasında yanıcı maddelerin olduğu bir ortamda sigara içerek iş güvenliğini doğrudan doğruya tehlikeye düşürmüştür. Bu davranışı İş Kanunu’nun 25/II- ı maddesine aykırı olup işveren feshinin haklı olması.

Örnek:
Sigara içilmesinin yasak olduğu yerlerde ikaz levhaları bulunan, TİS de sigara içilmesi yasağı olan yerlerde içilme halinde bunun karşılığı cezanın ihraç olduğu öngörülmüş, dikkate alınarak davalı tarafça gerçekleştirilen feshin haklı olduğu sonucuna varılması.

Sonuç:
İşverenler iş sözleşmesi / toplu iş sözleşmelerinde sigara içme /yasaklarını dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmalıdır. İşyerinin tehlikeli/çok tehlikeli olması, sigara içme alanlarının belirlenmesi, işçilere bu alanları sağlanması gerekir. İş /TİS sözleşmelerinde, bu alanlar dışında sigara içilmeyeceğinin özellikle belirtilmelidir.
https://www.egetelgraf.com/sigara-yasaklarina-isyerinde-uyulmali