SIK SIK İŞE GEÇ GELEN İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

4857 sayılı İş Kanunun 18’inci maddesi uyarınca işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından kaynaklanan sebepler iş sözleşmesinin feshi için geçerli sebepler arasındadır. Madde gerekçesinde işçinin sık sık işe geç gelmesi, işçinin davranışlarından kaynaklanan nedenlere örnek olarak gösterilmektedir.

İşçinin yetersizliğinden veya davranışlarından kaynaklanan sebepler ancak işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde geçerli sebepler olarak feshe neden olabilirler.

Bu sebeple işçinin sık sık işe geç gelmesi işyerinde olumsuzluklara yol açıyorsa artık iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyecek hale geldiği için iş sözleşmesinin feshi geçerli sebebe dayanacaktır.

İşveren feshinin geçerli sebebe dayanmasının kabulu için dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir;

1-İşçinin Belirgin Sıklıkta İşe Geç Gelmesi

İşçinin sık sık işe geç gelmesini işverenin tüm çalışma dönemi toplamında işe geç geldiği süreleri toplayarak değil, işçinin yakın tarih aralığında işe geç gelişlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Aynı işyerinde 10 yıl çalışan bir işçinin tüm kıdem süresince işe geç kalma süresi ile 5-6 aydır işyerinde çalışan bir işçinin işe geç kaldığı sürelerden fazla olması son derece doğal olacaktır. 

Aşağıda yer alan Yargıtay kararında yer alan örnek olayda 26.08.2010 tarihinde işe geç gelen ve ihtar alan işçi 23.11.2010 tarihinde mesaisine 47 dakika geç kalmış ve tutanak tutulmuştur. 18.02.2011 ve 22.02.2011 tarihlerinde işe gelen işçi için 24.02.2011 tarihinde savunma alınmıştır. İşçi savunmalarında servisi kaçırdığını belirtmiştir.

2010 Kasım ila 2011 Mart dönemleri arasında işe giriş-çıkış kayıtlarında mesaiye başlangıç saatlerinde birçok kez geç gelme tespit edilmiştir. İşçiye yazılı ihtara rağmen geç gelmesi nedeniyle toplamda 5 kez savunma talep edilmiştir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararında;

“…savunmalarında geç geldiğini ikrar ettiği ve görülmekle birlikte özellikle giriş-çıkış kayıtları incelendiğinde geç kalma eyleminin savunma talep tarihlerine özgü olmayıp genel nitelikte süreklilik arzeden bir davranış şeklinde olduğu anlaşılmıştır. Mahkemece savunma alındığı halde savunma alınmadığından feshin geçersiz olduğuna karar verilmesi hatalıdır. Davacının süreklilik taşıyan boyuta ulaşan işe geç gelme şeklindeki davranışları ile iş sözleşmesinin devamının işveren yönünden çekilmez hal aldığı ortadadır. Bu nedenle yapılan fesih geçerli nedene dayanmakla davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yönünde hüküm kurulması hatalıdır.” ifadelerine yer verilmiştir. (9. Hukuk Dairesi 2012/22643 E. ,  2012/40460 K.)

2- İşçinin Savunması Alınmalıdır

4857 sayılı İş Kanunu’nun 19’uncu maddesi uyarınca; “hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez.” Kanun maddesi hükmü uyarınca mutlaka işçinin savunması alınmalıdır.

3- Tutanak Tutulmalı, Somut ve İnandırıcı Delillerle İddia Kanıtlanmalıdır

4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/II.c.1 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir. İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu kanıtlayacaktır. Buna göre fesih işlemini yazılı yapmış olması, belli durumlarda işçinin savunmasını istediğini belgelemesi, yazılı fesih işleminin içeriğinde dayandığı fesih sebeplerini somut ve açık olarak göstermiş olması gerekir. İşverenin biçimsel koşulları yerine getirdiği anlaşıldıktan sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunun kanıtlanması aşamasına geçilecektir. (Yargıtay Genel Görüşü)

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 12.10.2015 tarihli kararında tutanak tutulmaması ve işverenin iddialarını delillerle kanıtlayamamasının sonucu olarak iş mahkemesinin işe iade kararını onamıştır:

“Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle fesih konusu davranışlarla ilgili davacının savunmasının alınmasına mahkemece davacının savunmasının alınmadan feshin yapıldığı bu nedenle feshin geçerli olmadığı yönündeki gerekçesinin dosya içeriğine uygun olmadığı, davacının iş sözleşmesi davalı tarafından son zamanlarda sık sık işe geç gelmesi ve verilen işlerde gecikmeler yaşanması, işleri aksatması gerekçeleriyle feshedilmişse de, davacının fesih konusu davranışlarının somut ve inandırıcı delillerle kanıtlanmadığı, davacının hangi tarihte işe geç geldiği konusunda bir tutanak bulunmadığı, yine davacının verilen hangi işi yapmakta gecikmeye neden olduğunun somut olarak ortaya konmadığı, bu nedenle feshin geçerli nedene dayanmadığının anlaşılmasına göre davalının yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle sonucu itibariyle doğru olan kararın bu gerekçeyle ONANMASINA, 12.10.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.” (9. Hukuk Dairesi 2015/18681 E.,  2015/28026 K.)