TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ 2026
Yeni yılda Sosyal Güvenlik Sistemi içinde yapılacak değişiklikleri beklerken Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin yılın ikinci yarısında geleceği kesinleşti diyebiliriz.
Orta Vadeli Programa göre (OVP) 2026 yılı içinde zorunlu Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) geliyor.2025 yılı sonu ve 2026 yılının ilk çeyreğinde Otomatik Katılım Sisteminin (OKS) dönüştürülmesi ,işveren katkısının bordrolara girmesi gibi hazırlıkların tamamlanması planlanıyor.
Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) olanların TES veya OKS ile ilişkilendirilmesi söz konusu değil. Bireysel Emeklilik zorunlu değil ve BES sisteminde olanların birikimleri ayrı bir hesap olarak devam edecek.BES sistemi kendi birikimin ister durdurur ,ister çıkarsın.
Geçmişte OKS sisteminde olanların birikimleri korunacak, birikimler otomatik olarak TES sistemine aktarılacak. TES sistemi devreye girdiğinde aktarılan OKS dahil sistemdeki birikimlerden çıkışınız söz konusu olmayacak. TES zorunlu olarak uygulanacak.Bu nedenle OKS den çıkmak istiyorsanız bu yıl bitmeden çıkmanız gerekecek.
TES Özel Sektör çalışanlarının emekli dahil tamamını kapsıyor.Emekli olup çalışmaya devam eden (SGDP) çalışanların tamamı zorunlu olarak TES ‘e girecek. Emekli olan ve özel sektörde çalışan en az 10 yıl sistemde kalıp kadın 58 erkek 60 yaşını doldurduğunda sistemden çıkabilecek.Kamu çalışanları ve Bağ-Kur ‘lular ilk etapta zorunlu TES içinde yer almıyor.
TES için kesilecek prim çalışanın brüt ücretin %3 , işveren katkısının %1 ve Devlet Katkısının %30 u üzerinden başlaması planlanıyor.Zamanla işveren katkısının artırılacağı da alınan bilgiler arasında yer alıyor. Fakat münferit ben TES için daha fazla ödemek istiyorum diyen çalışan ve emekli çalışana olumlu bir cevap verilmeyecek. Yani ben %3 ten fazla TES de birikim yapmak istiyorum diyenlere BES de daha fazla ödeme yapabilirsin diyecekler. TES sisteminde oransal kesinti planlanıyor. Bunu yaparken devlet bütçesinde TES için ayrılacak rakam belli olsun, bordrolarda sade kalsın diye düşünüyorlar.
TES kıdem tazminatları ile ilişkilendirilmesi de zamana yayılacak gibi duruyor. Kıdem tazminatının fona devri ancak siyasi ve hukuki bir kararla söz konusu olabilir.Şu anda kıdem tazminatı kaldırılıyor demek doğru bir açıklama olmaz.Diğer yandan Kıdem Tazminatı kaldırılamaz demek de iyimser bir yaklaşım olur.Bu nedenle TES ile birlikte yapılacak düzenlemeleri takip etmek gerekir.
Kıdem tazminatları ile ilgili yapılacak bir düzenlemenin geçmiş birikimlerinize uyarlanması söz konusu değil ,geçmiş kıdem tazminatı haklarınızın korunacağını rahatlıkla söyleyebilirim.
Kamuoyunda kıdem tazminatının 11 güne düşürüleceği şeklinde yapılan açıklamalar ise geçmiş taslak metin ve sendikaların endişelerinden kaynaklanıyor.Fakat 2026 yılı OVP program metninde böyle bir cümle yok.
TES 10 yıl sistemde kalınacağı kadın 58 erkek 60 yaşında çıkacağı ile ilgili de bir açıklama yok. Diğer yandan BES sisteminden yola çıkarak en az bu yaş ve prim ödeme süresinin olacağı konusunda yapılan yorumlar var. BES ‘te yer alan kurallar TES de birebir uygulanacak diyemeyiz.TES için emeklilik,maluliyet,ölüm,evlilik ,ilk konut alımı gibi durumlarda ödeme yapılacağı beklense de birikimin ne kadarının ,hangi şartlarda ödeneceği konusunda net bir bilgi ne yazık ki yok.TES için genel kural sistemden emeklilik ve ölüm halinde tamamen çıkılabileceğidir.
TES aynı zamanda sermaye piyasalarına uzun vadeli kaynak da sağlayacaktır.Bu nedenle denetimlerin yapılması ve vatandaşın hakları korunmalıdır.
Amaç yetmeyen emekli aylıklarına ikinci bir aylık olarak destek olmak olsa da birikim tutarı da dikkate alındığında bunun çok da mümkün olmadığı şimdiden görülüyor.
TES sistemine geçildiğinde ilk başta %0.5 ile işveren payının başlatılması zamanla artırılması planlanıyor. Devlet Katkısında BES te olduğu gibi bir tavan rakamı olacak mı ? bu sorunun da yanıtı da henüz yok.
Sistemin Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinasyonunda kurulması,SPK ve Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından denetlenmesi bekleniyor.Her çalışanın sistemde BES te olduğu gibi birikimlerini takip etmesi sağlanacak.
Şirketlerin bordrolama , imza ,protokol gibi evraklarını insan kaynakları aracılığı ile tamamlamasının yanında mevcut kıdem tazminatlarını da 2026 yılı öncesi ve sonrası diye ikiye ayırmaları gerekiyor. Mevcut iş sözleşmelerine TES konusunda olur alabilecekleri ek bir maddeyi de eklemelerinde yarar var.
TES ‘in önce Kurumsal firmalarla başlaması sonrasında küçük işletmelerin dahil edilmesi de söz konusu olabilir.
Detayları süreç içerisinde netleştiğinde tekrar değerlendirilebilecek sistemin bu defa özellikle çalışma hayatında aktif olarak yer alan gençlerimizin ileri yaşları için katkı koyacak bir sistem olmasını diliyorum.
